Vọng tưởng là gì?

Ý nghĩ vô lý là những suy nghĩ không liên quan đến nhau xuất hiện trong tâm trí của chúng ta. Chúng không tuân theo bất kỳ luật lệ hoặc hướng dẫn nào và liên tục phê phán và đánh giá đúng hoặc sai. Ý nghĩ vô lý được ví như một con côn trùng kéo dài và không ngừng nhỗ nghịch về những điều không liên quan. Nó tác động và kiểm soát chúng ta, thúc đẩy các ý tưởng, lời nói, hành động và cảm xúc mà chúng ta nghĩ rằng chúng ta tự làm, muốn, trải nghiệm hoặc đau khổ.

• Thiên tai lâm chung rất đáng sợ
• Thập thiện là gì?
• Thiên ma là loại yêu ma gì?
• Hội Long Hoa là gì?
• Sự thật về Tam tai.
• Các giai đoạn trên con đường học Phật.

*

Tuy vậy, rất ít người trong thế giới này nhận ra ý nghĩ vô lý. Vì vậy, khi một người tự nói một mình suốt cả ngày, chúng ta nghĩ rằng người đó mắc bệnh tâm thần. Nhưng thực tế, chính chúng ta và tất cả mọi người khác cũng nói suốt ngày đêm, không ngừng nghỉ. Khác biệt chỉ là chúng ta nói trong tâm trong đầu, không phát thành lời mà thôi. Điều này là một loại bệnh tâm lý thể thái nhưng vì mọi người đều bị mắc phải bệnh này nên chúng ta nghĩ rằng đây là một trạng thái “bình thường”.

Bạn đang xem: Vọng tưởng là gì?

Ý nghĩ vô lý là nguyên nhân chính khiến chúng ta lâm chung trong vòng luân hồi đau khổ đến nay. Vì vậy, khi Thích Ca Mâu Ni Thế Tôn, khi Ngài đạt được ánh sáng Phật, Ngài nói: “Kỳ lạ! Kỳ lạ! Tất cả chúng sinh đều có đủ kiến thức và phẩm chất của Phật. Chỉ nhờ ý nghĩ vô lý và tham lam, chúng ta không thể đạt được giác ngộ. Nếu chúng ta vượt qua ý nghĩ vô lý, thì suy diễn thấu, tự nhiên trí, vô gian trí sẽ hiện diện”.

Ý nghĩ vô lý là gì

Hòa Thượng Hư Vân giảng: “Cổ nhân nói rằng: – Luận việc thành đạo rất dễ, nhưng trừ ý nghĩ vô lý thì rất khó. Đạo là lý. Lý là tâm. Tâm, Phật và chúng sinh, dù là ba khái niệm khác nhau, nhưng không có sự khác biệt! Tất cả mọi người đều có đầy đủ; mỗi người sẽ trở thành phật. Tâm, nơi chúng ta không sinh, phàm, không giảm. Nếu ai hiểu được tâm này, thì không còn một miếng đất nào trên trái đất.”

Mọi hiện tượng trong thế gian, chúng sinh và xuất thế gian đều từ tâm niệm, vì vậy tất cả đều do tâm tạo ra. Tinh thần của chúng ta, ban đầu không bị ràng buộc và không bị ô nhiễm bởi cuộc sống phiền não, chỉ khi chúng tôi mắc kẹt trong ý nghĩ vô lý. Khi chúng ta trừ bỏ được ý nghĩ vô lý, chỉ còn lại ý nghĩ vô tội. Khi đó, cuộc sống của chúng tôi vẫn chưa kết thúc.

Để trừ bỏ ý nghĩ vô lý, chúng ta phải tập trung vào một câu chú hoặc chú ý vào một lời niệm Phật, để đập vỡ cánh cửa của kẻ thù; sử dụng ý nghĩ vô tội để kiểm soát ý nghĩ vô lý, nghĩa là sử dụng thuốc độc để trị độc. Khi kiểm soát được ý nghĩ vô lý, chỉ còn lại ý nghĩ vô tội. Khi đó, chúng tôi mới cùng hướng với đạo. Tiếp tục rèn luyện và nỗ lực lâu ngày, ý nghĩ vô tội cũng sẽ biến mất.

*

Biết ý nghĩ vô lý không tốt, ta phải loại bỏ chúng. Nhưng biết mà vẫn cố ý tạo ra chúng, vẫn phát sinh nhiều ý nghĩ vô lý, theo sự tham gia của hằng triệu ý chí. Khi gặp khó khăn vẫn phê phán mình, lười biếng, tìm kiếm danh lợi, nghĩ về chuyện tình dục, v.v… Mặc dù biết chúng không tốt, nhưng không thể bỏ bê được. Tại sao? Vì từ ngàn xưa đến nay, chúng ta đã được luyện tập những ý chí ô uế sâu sắc, nên chúng trở thành thói quen. Giống như con chó thích ăn phân, dù thức ăn ngon lành, nhưng khi ngửi thấy mùi phân, nó vẫn lại đến. Đây là thói quen trở thành tính cách.

Có một câu chuyện mô tả cách loại bỏ ý nghĩ vô lý của người xưa. Thiền sư Pháp Đường tới tham vấn Mã Tổ và hỏi: – Phật là gì?

Mã Tổ nói: – Tâm chính là Phật.

Sau khi ngộ đạo, Thiền sư quay về núi lớn và tiếp tục tu hành. Mã Tổ nghe tin, yêu cầu tăng đến và hỏi về nguyên do.

Thiền sư trả lời: – Mã Tổ dạy tôi rằng tâm chính là Phật, vì vậy tôi tu hành tại đây.

Xem thêm : Cắm Trại trong tiếng anh là gì: Định nghĩa, ví dụ.

Tăng sư nói: – Gần đây Mã Tổ đã dạy Phật pháp một chút khác nhau.

– Khác như thế nào?

– Ngoài tâm, không có Phật.

– Ông đã quá lạm dụng niềm tin của người không bị ảnh hưởng bởi bất kỳ điều gì khác. Tôi nhận thức được tâm thân này tựa đồng. Nhìn thấy một niệm từ tinh thể, tôi chỉ biết rằng tâm chính là Phật.

Sau đó, tăng sư trở về và thông báo lại. Mã Tổ nói: – Cây mai đã ra hoa.

*

Mọi hành động của các vị sư đều nhắm vào tâm người, khiến họ trừ bỏ ý nghĩ vô lý. Chúng ta là người tu hành, thực hiện các hành động tham gia học tập, chưa đạt đến trạng thái chấm dứt sinh tử, nên phải nuôi dưỡng trạng thái tâm yên lặng sâu xa, và phát triển baitam mạnh mẽ, để không bị áp lực của tâm trí xoay chuyển.

“Như giả sử có một chiếc lửa cháy ngay trên đầu, quyết không bị vong vọng từ đau khổ này mà mất Phật thần”. Phật thần chính là hiểu biết. Hiểu biết chính là đạo. Đạo chính là ý nghĩ tuyệt đối. Ý nghĩ này từ xa xưa đã đầy vẹn và không có thiếu sót. Bây giờ muốn tìm lại chính mình phải tự nhận thức tạo hóa và hướng về chính mình. Ngược lại, ngay cả khi Thích Ca Mâu Ni xuất thế, cũng không thể giúp được gì!

Trong mười hai khía cạnh, không cần phân biệt động và tĩnh, đi, đứng, nằm, ngồi. Nếu sống lại với hình dạng của tâm trí không sinh ra ý nghĩ vô lý, thì không còn gì để chấm dứt sinh tử nữa. Nếu không phải như vậy, chúng ta sẽ luôn bận rộn, từ sáng đến tối, từ sinh đến tử, chỉ làm lãng phí thời gian. Một đời tu hành nỗ lực mà không có lợi ích gì. Khi ngày tháng tranh chấp đến, khi khát nước mới đào giếng, thì đã quá muộn! Đây là những lời tha thiết của tôi. Mong rằng mọi người sẽ áp dụng vào trong trái tim của chính mình.

Mô tả về ý nghĩ vô lý

Theo Niệm Phật Thập Yếu: “Ý nghĩ vô lý cũng có hai phần: Thô và tế. Ý nghĩ vô lý thô thì ai cũng biết, vì hành động của nó rõ ràng. Người xưa đã nói: “Khi mới tu hành, sợ ý nghĩ vô lý, khi tu lâu dại sợ ý nghĩ thâm sâu”. Câu nói chỉ đúng một phần, không thể cứu cánh nhiều, vì nó chỉ nói về phần ý nghĩ tán loạn thuộc về ý nghĩ vô lý thô. Còn đến phần ý nghĩ vô lý tế, người tu hành cũng nên e ngại. Vì khi việc niệm Phật được thực hiện một cách chặt chẽ và triệt để, ý nghĩ vô lý thô tự nhiên sẽ bị tắt đi, nhưng rất khó nhận ra tình trạng ý nghĩ vô lý tế.

Ví dụ, như một ao nước đục, khi bọt nổi lên mặt ao, ta mới nhận ra. Nhưng phần tinh thể nhẹ nhàng từ dưới đáy ao bị đánh thức, hoặc trồi lên một chút rồi không tiếp tục, muốn hiểu rõ nó, cần phải có một ao nước thật sâu. Người tu hành lâu dần đến mức tâm trí yên tĩnh, mới nhận ra được ý nghĩ vô lý tế.

Ý nghĩ vô lý tế

Theo dõi một câu chuyện khác về ý nghĩ vô lý tế, nhằm giúp bạn hiểu rõ hơn: Quang Huệ và Giới Diễn là hai vị thiền sư đều đã giác ngộ đạo. Một ngày nọ, trong khi họ cùng thiền, ý nghĩ vô lý tình yêu nảy lên trong tâm của Giới Diễn. Ngay lập tức, ông đã loại bỏ nó. Nhưng Quang Huệ đã biết điều đó từ lâu. Sau khi kết thúc buổi tu, Quang Huệ viết một bài kệ như một lời châm biếm đối với Giới Diễn. Giới Diễn buồn bã, nhập cõi giai đoạn tiếp theo.

Quang Huệ hối hận và gọi đệ tử đến trình cáo rằng: “Người khác có ý nghĩ vô lý trong quá trình thiền, sau cùng tất sẽ trở thành tĩnh lặng. Vì vấn đề này, người đang phiền lòng, sau sẽ gây hại cho Tăng Bảo. Một phần lỗi do ta, nếu ta không thể tự giác trị hóa, sẽ gánh lấy hậu quả”.

Xem thêm : Tổng hợp từ vựng lớp 10 (Vocabulary) – Tất cả các Unit SGK Tiếng Anh 10 thí điểm

Sau khi dạy dỗ xong, ông cũng mong nó sẽ rời đi. Quang Huệ sau đó trở thành một thiền sư Phật Ấn; Giới Diễn chuyển kiếp trở thành Tô Đông Pha.

Đông Pha đã từng tu thiền tại núi và có cuộc sống cô độc. Vì nỗi cô đơn, ông đã lập ý nghĩ vô lý muốn có một số người ở cùng để vui chơi. Đột nhiên, một phụ nữ dẫn hai cô gái trẻ xinh đẹp đến, nói rằng nhà họ ở dưới làng chân núi và muốn tìm đến am để được học đạo. Tăng sư ban đầu không nghi ngờ và bắt đầu giảng pháp cho họ. Sau một thời gian dài, một ngày nọ, bà lão xin phép để hai cô gái giả vờ làm công việc nội trợ để giúp giảm bớt gánh nặng cho tăng sư.

Tăng sư nghe nói đã tỉnh ngộ, hiểu rằng chúng ta không nên tạo sinh ý nghĩ vô lý, ông từ chối một cách nghiêm khắc. Ba người dường như hờn dỗi và đi xa. Một lúc sau, khi ông nhìn xung quanh một khúc quanh, thì không thấy họ nữa, chỉ thấy con đường cũn chất đi không có nhà ở, chỉ có ba gốc cây cổ. Ông suy nghĩ và nhận biết rằng đó là các tinh linh cây cổ làm quái. Ông muốn đi lấy búa để chặt đốn hoặc giữa lửa đốt chúng để tiêu diệt sự gian ác. Khi ông suy nghĩ đến đó, ba người hiện ra và xin lỗi và xin tha cho mạng sống của họ.

Do đó, chúng ta biết được rằng tâm bình yên và tĩnh lặng, ý nghĩ vô lý gây hại, người tu cần nhớ điều này.

Sức phá hoại của ý nghĩ vô lý

Ý nghĩ vô lý gây ra sự hủy hoại kinh khủng đối với người tu, do đó chúng ta phải tập trung một cách tuyệt đối để có thể đạt được thành tựu. Ví dụ, khi ta đang niệm Phật, bỗng nhiên nghĩ đến người xấu xa và ác độc đối với mình, không đối xử tốt. Hoặc nhớ về việc người thân gây khó chịu và làm tổn thương, khiến cho ta buồn giận và bực bội.

Từ trạng thái tâm đó, mặc dù niệm Phật trong miệng, nhưng lòng đã phiền não, ý nghĩ bùng phát. Có người bỏ khỏi công đức niệm Phật, đi nằm và suy nghĩ tiếp tục luyến tiếc. Có ai lại buồn bã đến mức quên ăn cắp và ngủ, muốn la hét và tìm cách trả thù cho cơn giận … Đến đây, chúng ta có thể nói rằng chúng ta đã bị ý nghĩ vô lý che mắt trí huệ rồi, còn mong ngày đạt thành tựu làm gì nữa?

Ý nghĩ tạo sinh ma sanh

Vào thời xưa, ở chùa núi Chung Nam ở Trung Quốc, có một vị sư đang tu thiền. Vào ngày trời lạnh và bụng đói, sư bắt đầu có ý nghĩ tạo sinh muốn có đồ ăn. Bất ngờ, một người phụ nữ mang đến thức ăn để cúng dường. Người phụ nữ xin sư ăn ngay để không nguội và không thể ngon.

Do đó, vì đói muốn ăn ngay, nhưng sư nghĩ rằng chưa đến giờ thọ trai, vì vậy ông nhẫn nại và nói rằng hãy để nó ngoài một bên, đến giờ rồi sẽ ăn. Người phụ nữ nghe vậy và có vẻ nổi giận và đi xa. Chốc lát sau đúng giờ, sư đã mang bát ra và thấy trong đó toàn là sâu bọ. Lúc đó, ông mới tỉnh ngộ, hiểu rằng mình đã tạo sinh ý nghĩ vô lý, dẫn đến việc thực hiện hình phạt của đất ma. May mắn là nhờ ý thức quyết tâm của mình mà ông không ăn những món đồ bẩn và phạm pháp giới.

*

Có một vị sư khác cũng tu thiền trong non xanh và thấy mình cô đơn và cô độc, vì vậy ông đã tạo sinh ý nghĩ muốn có một số người để cùng vui chơi. Ngay lập tức, một bà già dẫn theo hai cô gái trẻ đẹp đến và yêu cầu phụ ngồi trong làng chân núi và tìm đến am để được học đạo. Sư đồ ban đầu không nghi ngờ và bắt đầu giảng pháp cho họ. Sau một thời gian dài này, một ngày kia bà già xin cho hai cô gái đó làm công việc nội trợ để giúp tăng sư giải tỏa gánh nặng.

Tăng sư nghe vậy đã chắc chắn, ông hiểu rằng chúng ta không nên tạo sinh ý nghĩ vô lý, nên ông từ chối một cách nghiêm khắc. Ba người này có vẻ hờn giận và đi đi xa. Một lúc sau, khi ông quan sát xung quanh một khúc quanh, không thấy họ nữa, chỉ thấy con đường mòn, không có nhà hoặc cửa, chỉ có ba gốc cây cổ. Ông suy nghĩ và nhận ra rằng đó là các yêu ma cây cổ tạo ra. Ông muốn lấy búa để chặt đốn hoặc đốt cháy chúng để kết thúc nguy hại. Khi ông suy nghĩ đến đó, ba người xuất hiện, đã đáp lỗi và xin tha cho cuộc sống của họ.

Do đó, chúng ta biết được rằng tâm yên tĩnh và tĩnh lặng, tạo sinh ý nghĩ vô lý gây hại, người tu cần nhớ điều này.

Tổng kết về ý nghĩ vô lý

Theo Niệm Phật Thập Yếu: “Ý nghĩ vô lý cũng có hai phần: Thô và tế. Ý nghĩ vô lý thô ai cũng biết, vì hành động của nó rõ ràng. Người xưa bảo: “Mới tu sợ ý nghĩ vô lý, tu lâu dại sợ ý nghĩ tĩnh lặng.” Câu nói chỉ đúng một phần, không thể cứu vụn nhiều, vì nó chỉ áp dụng cho ý nghĩ tán loạn thuộc ý nghĩ vô lý thô. Còn về ý nghĩ vô lý tế, người tu cũng nên e ngại. Vì khi niệm Phật được thực hiện một cách chặt chẽ và triệt để, ý nghĩ vô lý thô tự nhiên chết, nhưng rất khó nhìn thấy tình trạng ý nghĩ vô lý tế.”

Nguồn: https://suphamyenbai.edu.vn
Danh mục: Wiki