Văn minh là một trong những thuật ngữ mà chúng ta thường nghe trong cuộc sống, như một câu chuyện về văn hóa và trình độ phát triển trên toàn cầu… Tuy nhiên, ý nghĩa của văn minh không phải là một khái niệm đơn giản và dễ hiểu.
Văn minh là gì?
Ngày nay, văn minh được định nghĩa khác nhau trong mỗi ngữ cảnh và mỗi nền văn hóa. Theo từ điển Hán – Việt, văn minh là một danh từ để chỉ vẻ đẹp; sáng suốt của đạo đức và được thể hiện trong chính trị, pháp luật, văn học, nghệ thuật… Trong tiếng Pháp, văn minh được gọi là civilisation từ thế kỉ XVIII và có nhiều ý nghĩa khác nhau. Văn minh đi đôi với văn hóa qua lịch sử.
Bạn đang xem: Văn minh là gì?
Trong tiếng Anh, văn minh được gọi là civilization. Gốc của từ này trong tiếng Anh và tiếng Pháp là civitas, có nghĩa là thành phố và các ý nghĩa phái sinh như người dân, công dân. Theo W. Durrant, văn minh được sử dụng để chỉ sự sáng tạo văn hóa, được kích thích và tạo ra bởi trật tự xã hội. Văn minh cũng có thể ám chỉ tổ chức xã hội, trật tự luân lí và hoạt động văn hóa. Theo F. Ăngghen, văn minh là sự kết hợp giữa chính trị và văn hóa và nhà nước là mắt xích kết nối văn minh.
Do đó, ý nghĩa của văn minh thường bao gồm bốn yếu tố cơ bản: thành phố, nhà nước, chữ viết và các công nghệ cải tiến, sắp xếp hợp lý và thuận tiện cho cuộc sống con người.
Văn minh là xã hội phức tạp được đặc trưng bởi sự phát triển đô thị, tầng lớp xã hội, hình thức chính phủ và các hệ thống giao tiếp biểu tượng như chữ viết.
Văn minh là trình độ phát triển cao nhất của văn hóa trong mặt vật chất; đại diện cho một khu vực địa lý rộng lớn, một thời kỳ hoặc cả nhân loại.
Xem thêm : 8. Loss function P2 – hàm mất mát cho bài toán binary classification
Văn minh không phải là điều tự nhiên hay bất biến. Nó là kết quả của sự tích lũy và đóng góp của từng thế hệ.
Mối liên hệ giữa văn minh và văn hóa
Văn hóa là tổng thể các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo trong quá trình lịch sử. Văn hóa đã xuất hiện cùng với loài người. Khi con người đã biết cải tiến công cụ đá, họ đã bắt đầu tạo ra văn hóa. Ngoài văn hóa vật chất, họ còn sáng tạo nghệ thuật, tôn giáo… Dựa trên nền tảng của văn hóa nguyên thủy, trong một giai đoạn cụ thể, loài người đã tiến vào giai đoạn văn minh.
Khi xem xét ý nghĩa của văn minh, chúng ta có thể thấy rằng văn hóa và văn minh Đều là những giá trị vật chất và tinh thần được sáng tạo bởi con người trong quá trình lịch sử. Tuy nhiên, văn minh và văn hóa là hai khái niệm khác nhau và dễ gây nhầm lẫn cho độc giả. Có ba điểm khác nhau giữa văn hóa và văn minh như sau:
Thứ nhất: Trong khi văn hóa có lịch sử sâu sắc, văn minh chỉ là một phần của hiện tại.
Thứ hai: Trong khi văn hóa bao gồm cả văn hóa vật chất và tinh thần, văn minh tập trung chủ yếu vào khía cạnh vật chất và kỹ thuật.
Xem thêm : Chế Độ Econo Nghĩa Là Gì? Có Thật Sự Tiết Kiệm Điện Không?
Thứ ba: Trong khi văn hóa mang tính dân tộc rõ rệt, văn minh thường mang tính quốc tế. Ví dụ, văn minh tin học hay văn minh sau công nghiệp và văn hóa của Việt Nam, Nhật Bản, Trung Quốc… Dù có một điểm gặp gỡ giữa văn hóa và văn minh là sự sáng tạo của con người.
Các nền văn minh lớn trên thế giới
Hang triệu năm trước, con người đã tạo ra nhiều giá trị quan trọng về cả vật chất và tinh thần. Qua hóa thạch, đồ cổ và các dấu vết trên các thành phố cổ đại bị phá hủy, các nhà khảo cổ học và lịch sử học đã khám phá những dấu hiệu về các nền văn minh lâu đời và quan trọng trên thế giới. Theo dòng chảy của các con sông lớn ở châu Á và châu Phi, ta có bốn trung tâm văn minh sớm nhất của nhân loại: Ai Cập cổ đại, Lưỡng Hà, Ấn Độ và Trung Quốc.
Nền văn minh Lưỡng Hà (3500 TCN – 500 TCN) là nền văn minh đầu tiên đã xuất hiện. Nền văn minh Lưỡng Hà được cho là đã tồn tại từ khoảng 3300 trước Công nguyên đến năm 750 trước Công nguyên. Mesopotamia được coi là nơi mà xã hội văn minh thực sự bắt đầu hình thành. Khoảng 8000 năm trước Công nguyên, con người đã phát triển ý tưởng về nông nghiệp và dần dần thuần hóa động vật để sử dụng làm thực phẩm và hỗ trợ cho việc trồng trọt.
Nền văn minh Ai Cập cổ đại (3150 TCN – 30 TCN) là một trong những nền văn minh lâu đời nhất và giàu có văn hóa. Nền văn minh Ai Cập cổ đại – một nền văn minh tại bờ sông Nile, được biết đến với văn hóa kỳ diệu, các pharaoh, các kim tự tháp vĩ đại và tượng Nhân sư. Nền văn minh Ai Cập cổ đại đạt đến đỉnh cao trong thời kỳ Đế chế mới, khi các pharaoh như Ramesses Đại đế cai trị với quyền lực đến mức làm nên một nền văn minh đương đại khác, người Nubia, cũng nằm dưới sự thống trị của Ai Cập.
Nền văn minh Trung Hoa (1600 TCN – 1046 TCN) – sông Hoàng Hà được coi là nơi bắt đầu của toàn bộ nền văn minh Trung Quốc vì đây là nơi có các triều đại sớm nhất. Khoảng năm 2700 trước Công nguyên, vị hoàng đế huyền thoại bắt đầu cai trị, dẫn đến sự ra đời của nhiều triều đại tiếp nối cai trị Trung Quốc lục địa.
Nền văn minh Ấn Độ, với diện tích lớn hơn cả Ai Cập cổ đại và Lưỡng Hà kết hợp, nền văn minh sông Ấn (3.000-1.800 TCN) đã thấm nhuần tư tưởng và hình thức nghệ thuật mà sau này được xem là bản sắc đặc trưng của Ấn Độ. Theo hành trình lịch sử, văn minh Ấn Độ đã đạt được một số thành công trong nghệ thuật, kinh tế, nông nghiệp với năng suất cao, khoa học tự nhiên…
Trên đây là những thông tin mà chúng tôi cung cấp về khái niệm văn minh là gì. Hy vọng rằng thông tin này sẽ hữu ích cho độc giả quan tâm.
