Tính trạng là gì? Tính trạng trội – lặn là gì? & Các kiến thức liên quan
Tính chất, tính chất nổi bật – di truyền là những kiến thức quan trọng trong môn Sinh học mà rất nhiều học sinh quan tâm. Vì vậy, bài viết dưới đây sẽ giới thiệu cho bạn những kiến thức tổng quan liên quan đến tính chất.
Khái niệm tính chất là gì?
Tính chất là dạng thể hiện hay đặc điểm (Trait, character) là một biến thể đặc trưng về dạng hình của một loài sinh vật có thể do di truyền, do tác động của môi trường hoặc là sự kết hợp của cả hai yếu tố trên.
Tính chất là những đặc điểm về hình dạng, cấu trúc hay chức năng của một cơ thể.

Ví dụ về tính chất, màu mắt là một đặc trưng, màu mắt xanh, nâu hay đen là những tính chất. Màu tóc cũng là một đặc trưng, tóc vàng, nâu, đỏ hay đen là những tính chất.
Có những loại tính chất nào?
Qua quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học đã phân loại tính chất thành các loại như sau:
Tính chất số lượng
Tính chất số lượng (hay còn gọi là Quantitative trait, Quantitative character, metric character) là một tính chất có thể đo lường được, đếm được do nhiều gen quy định, có biến động liên tục và chủ yếu thể hiện ở sản lượng của cây trồng hoặc động vật nuôi.
Ví dụ về tính chất số lượng: tỷ lệ mỡ thịt của lợn; sản lượng gạo, lúa; năng suất trứng của gà; sản lượng sữa của bò,…
Tính chất chất lượng
Tính chất chất lượng (hay còn gọi là Qualitative trait, Qualitative character) là một tính chất do một gen đơn quy định, có biến động gián đoạn không liên tục và không thể đo lường bằng các con số; chủ yếu để thể hiện tính chất về màu sắc, mùi vị, âm thanh, có hoặc không có của các loài sinh vật.
Ví dụ về tính chất chất lượng như màu mắt, màu lông, tính có sừng hay không sừng ở bò, tính có răng và không răng,…

Tính chất nổi bật là gì?
Tính chất nổi bật (hay còn gọi là tính vượt trội, tính ưu thế; Dominance) là một tính chất được biểu hiện rõ rệt, vượt trội so với các tính chất khác cùng loại trong một sự kết hợp di truyền không đồng nhất và thể hiện chủ yếu ở thế hệ lai F1.
Tính chất điều đó là gì?
Tính chất điều đó là gì? Tính chất ẩn (tính ẩn, recessiveness) là một tính chất không được biểu hiện vì bị các tính chất khác cùng loại (cùng cặp alle đối xứng) vượt trội át đi trong một sự kết hợp di truyền không đồng nhất; tính ẩn thường chỉ xuất hiện ở thế hệ lai F2 mà không được biểu hiện ở thế hệ lai F1. Tính chất ẩn và tính chất nổi bật tương phản với nhau.
Tính chất vượt trội
Tính chất vượt trội (hay còn gọi là tính ưu thế vượt trội, ưu thế rõ rệt, overdominance) là tính chất của cá thể sau khi biểu hiện cao hơn (vượt trội hơn) so với các tính chất tương ứng trong thế hệ cha mẹ (nguyên liệu gốc). Hiện tượng này còn được gọi là ưu thế kết hợp, được thể hiện rõ ràng ở các cá thể lai khác giống, khác dòng… và cao nhất là lai vô tính (ví dụ ngỗng lai vịt tạo thành lai ngỗng vịt; ngựa cái lai với lừa đực tạo thành lai…).

Tính chất điển hình là gì?
Tính chất điển hình hay tính chất đặc trưng là những tính chất được di truyền một cách ổn định, ít bị biến đổi do tác động của môi trường, có thể nhận biết và mô tả một cách chính xác.
Tính chất trung gian
Tính chất trung gian là gì? Tính chất trung gian là tính chất được biểu hiện ở cá thể lai do một gen vượt trội át đi một cách không hoàn toàn đối xứng.
Tính chất thuần chủng là gì?
Tính chất thuần chủng là tính chất được di truyền đồng nhất và ổn định, các thế hệ con cháu không phân li và có dạng hình giống cha mẹ. Trong thực tế, khi đề cập đến giống thuần chủng cũng đồng nghĩa với việc đề cập đến một hoặc một số tính chất thuần chủng mà người chọn giống quan tâm.
Một số câu hỏi thường gặp về tính chất
Tính chất tương phản là gì? Cặp tính chất là gì?
Cặp tính chất tương phản là hai trạng thái có biểu hiện trái ngược nhau của cùng loại tính chất.
Khi thực hiện thí nghiệm, Mendel thường chọn các cặp tính chất tương phản, bởi vì:
- Trên cơ thể sinh vật, có rất nhiều tính chất mà không thể quan sát và theo dõi hết được
- Khi phân tích các đặc tính của sinh vật thành từng cặp tính chất tương phản sẽ tiện lợi hơn cho việc theo dõi quá trình di truyền của các cặp tính chất và đánh giá chính xác hơn

Tính chất có mức phản ứng hẹp là tính chất nào?
Những tính chất có mức phản ứng hẹp thường là những tính chất chất lượng.
Những tính chất có phản ứng rộng thường là những tính chất số lượng.
Ví dụ minh họa: Tính chất sản phẩm, khối lượng, tốc độ phát triển và sản lượng trứng, sữa, thịt,…
Một số khái niệm liên quan đến tính chất
Genotip
Genotip hay còn gọi là kiểu di truyền (genotype) là bản chất di truyền của tính chất do sự kết hợp gen tạo thành, được biểu hiện ra bên ngoài thông qua các kiểu hình.
Kiểu hình
Kiểu hình hay còn gọi là kiểu biểu hiện (phenotype) là những biểu hiện trên bề ngoài của một hay nhiều tính chất của cá thể trong một giai đoạn phát triển nhất định. Kiểu hình là kết quả của tương tác giữa kiểu gen và môi trường.
Bài viết trên đây cung cấp những kiến thức cơ bản về tính chất, hy vọng sau khi tham khảo bạn sẽ hiểu được tính chất là gì? Tính chất nổi bật – di truyền là gì? Nếu bạn còn câu hỏi nào về tính chất, hãy để lại trong phần bình luận để mọi người cùng tham khảo.