Trong cơn mưa giông, một vật sáng lóa hình cầu bay qua cửa sổ hoặc lướt qua sân, chỉ kéo dài trong vài giây trước khi biến mất. Đó là sét hòn.
Hiện tượng sét hòn bí ẩn trong tự nhiên
Hiện tượng sét hòn
Trong thời gian dài, hiện tượng sét hòn đã không được chấp nhận. Nhiều nhà khoa học cho rằng đó chỉ là hiện tượng quang học giả tạo. Tuy nhiên, các sự kiện đã chứng minh rằng sét hòn là thực tế.
Bạn đang xem: Sét hòn – vị khách bí ẩn
“Sét hòn” là một hiện tượng điện trong khí quyển chưa được giải thích. Thuật ngữ này chỉ đến những vật thể sáng chói, thường có hình cầu với kích thước từ hạt đậu đến vài mét đường kính. Hiện tượng này thường xảy ra trong cơn giông, kéo dài lâu hơn ánh sáng chớp nhoáng của tia sét.
Sét hòn từng được cho là hiện tượng hiếm. Tuy nhiên, những nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng chỉ một số ít phần trăm dân chúng đã từng chứng kiến nó. Các bức ảnh về sét hòn lại rất hiếm và có nhiều khác biệt do người chứng kiến cung cấp. Hiện tượng phóng điện này có thể xảy ra bất kỳ lúc nào trong cơn mưa bão lớn, thỉnh thoảng xuất phát từ tia sét, nhưng hầu hết chúng xuất hiện bất thình lình trong khi thời tiết đẹp, không có bão.
Sét hòn thường bay lượn trong không trung và có dạng hình cầu, hình trứng, hình giọt nước hoặc hình que với kích thước lớn hơn so với kích thước tia sét. Kích thước lớn nhất quan sát được là 40-50 cm. Nhiều trong số chúng có màu từ đỏ đến vàng, đôi khi trong suốt và một số còn phát ra tia sáng xung quanh.
Vào tháng 8/2013, các nhà nghiên cứu thuộc Học viện Không quân Mỹ đã tạo ra và chụp ảnh các quả cầu plasmoid sáng trắng trong phòng thí nghiệm. Những quả cầu này được tạo ra từ các tia lửa điện có công suất cao, hình thành từ các điện cực ngập trong dung dịch điện giải. Họ gọi hiện tượng này là “các plasmoid áp suất không khí giống sét hòn”.
Nguyên nhân
Xem thêm : Coin rác là gì? Kinh nghiệm trade coin rác & LIST coin rác tiềm năng
Nhóm nghiên cứu cũng đã phát hiện các nguyên tố như silicon, sắt và canxi xuất hiện trong sét hòn, ngụ ý rằng sét hòn là kết quả của sự tương tác giữa tia sét từ trên trời và mặt đất. Ý tưởng này đã được đưa ra hơn 10 năm trước, và kết quả phân tích quang phổ mới đã chứng minh đúng.
Đặc điểm đáng chú ý
Sét hòn thường di chuyển ngang và có vận tốc vài mét một giây. Chúng có thể đứng yên trong không trung hoặc từ trên mây xuống mặt đất. Chúng ít khi bay lên như quả khí cầu nóng di chuyển trong không khí. Nhiều báo cáo miêu tả chúng xoay chuyển khi di chuyển. Thỉnh thoảng chúng còn lên các vật cứng hoặc trên mặt đất.
Hiện tượng bí ẩn “sét hòn” làm đau đầu các nhà nghiên cứu
“Hành vi” của sét hòn là điều gây chú ý nhất đối với các nhà khoa học. Khác với các loại sét thông thường và các hiện tượng điện khác, nó không tạo sự chú ý đến dây dẫn, vật kim loại và nước nhiều hơn các vật không dẫn điện. Thay vào đó, nó có hành vi giống như được điều khiển bởi sự tò mò và trí thông minh tương tự như loài vật: bay vòng quanh và bay theo người, “khám phá” các không gian và treo giữa khoảng trống gần các vật để “nhìn” rõ hơn.
Hiện tượng sét hòn càng trở nên bí ẩn hơn khi một số nhân chứng xác nhận rằng chúng đã nhìn thấy sét hòn đi qua cả những vật liệu được cho là cách điện tốt như thủy tinh hay composit.
Lời kể từ nhân chứng
“Trong cơn giông, tôi nhìn thấy một quả cầu lớn màu đỏ bay xuống từ trên trời. Nó va vào nhà tôi, cắt đứt dây điện thoại, làm cháy khung cửa sổ rồi rơi xuống két nước ngay bên dưới. Vài phút sau đó, nước trong két bắt đầu sôi và khi nó nguội xuống, tôi tìm mãi mà không thấy gì trong két” – một nhân chứng kể.
Hồi còn ở Jim Thorpe, Pennsylvania (Mỹ), Reverend John Henry Lehn đang trong phòng tắm nhà mình giữa cơn giông có sét thì thấy một quả cầu lửa màu vàng lớn bằng quả nho đang bên ngoài cửa sổ. Nó bay vào rèm cửa mà không làm rách hay hỏng rèm, rồi lượn quanh chân bàn của Reverend.
Xem thêm : Gói thầu là gì? Các loại gói thầu mới nhất hiện nay
Hai cậu bé trú mưa dưới mái chuồng bỗng thấy một quả cầu lửa màu vàng đỏ xuất hiện trên ngọn cây dương. Nó nhảy từ cành này sang cành khác, hạ xuống đất và lăn về phía chuồng bò. Những tia lửa nhỏ màu cam như một sợi sắt nung đỏ tóe ra từ quả cầu. Hai cậu bé đứng như đinh. Khi quả cầu lăn đến gần họ, một cậu bé đã đá nó. Quả cầu lạ kỳ phát nổ với tiếng rít chói tai. Hai cậu bé ngã lăn ra nhưng may mắn là họ không bị thương. Tuy nhiên, trong 12 con bò cái trong chuồng, có tới 11 con đã chết.
Thêm một điều thú vị là các báo cáo cho biết sét hòn có khả năng sinh ra từ các vật liệu kim loại. Một lần, nhà khí tượng học N. Nartunop đã quan sát thấy sét hòn nhảy ra từ hòm điện thoại khi mở nắp. Quả cầu lửa lăn khắp sàn rồi nổ tung. Theo báo cáo của Konganop ở thành phố Kolomana, sét hòn xuất hiện gần bảng điện trong khi sét đánh. Người ta cũng quan sát thấy sét hòn nảy ra từ đui đèn không có bóng hay từ ổ cắm điện.
Kỹ sư I. Motsalop tại thành phố Nigioni Taghin đã phát hiện một quả cầu nhỏ màu xanh da trời hình thành trên đầu ống van của hệ thống lò sưởi. Ban đầu, quả cầu nhỏ này có kích thước nhỏ hơn hạt đậu. Khi đường kính tăng lên 4-6 cm, nó rời khỏi mép ống van và đi qua gầm bàn, dừng gần ống đinh. Từ quả cầu nhỏ này, tia lửa phát ra trước khi nổ tung.
Mặc dù có thể gây chấn thương và tử vong, sét hòn thường gần như vô hại với con người. Trong một trường hợp, sét hòn bay chậm chạp qua sân và đi vào một cái bàn nơi hai đứa trẻ đang chơi. Một cậu bé đạp vào quả cầu và nó nổ. Sét hòn sau đó đi quanh một bé gái trước khi chạm vào chú mèo con đang ngồi trong lòng bé. Chú mèo tử vong ngay lập tức trong khi bé gái vẫn an lành. Rất nhiều động vật trúng sét hòn đã tử vong, nhưng con người hiếm khi gặp tình huống đó. Hầu hết sét hòn xuất hiện gần cùng thời điểm với một tia sét từ mây xuống đất, và chúng xuất hiện cách mặt đất vài mét. Khi xuất hiện lúc không có tia sét, chúng bay thấp hơn. Người ta cũng đã quan sát thấy sét hòn bay cao trên không và từ mây xuống mặt đất.
Hiện tượng bí ẩn “sét hòn” tiềm ẩn nhiều nguy hiểm
Thời gian tồn tại ngắn
Sét hòn thường tồn tại không quá 5 giây. Một số ít trường hợp tồn tại lâu hơn một phút.
Rất ít người khi quan sát sét hòn cảm nhận được sự nóng từ nhiệt. Tuy nhiên, nhiều sét hòn có thể làm cháy đồ vật hoặc làm nóng chảy kim loại. Báo cáo của McNally năm 1966 miêu tả một trường hợp sét hòn chạm vào bình nước cùng âm thanh xèo xèo giống như khi đưa một miếng kim loại nung đỏ vào nước. Thỉnh thoảng, chúng phát ra âm thanh giống còi hú. Nhiều người có cảm giác một mùi khác lạ, rất gắt và đối lập, như mùi ozone, sulphur cháy hoặc oxit nitric.
Sét hòn có thể phân rã im lặng hoặc kèm theo tiếng nổ. Phân rã với tiếng nổ xảy ra nhanh chóng và có tiếng nổ lớn. Phân rã im lặng có thể xảy ra nhanh hoặc chậm. Sau khi phân rã, sét hòn thỉnh thoảng để lại chút sương mù hoặc chất bã. Hiếm khi quan sát thấy một sét hòn tách ra thành hai hoặc nhiều sét nhỏ hơn.
