Quản trị rủi ro là gì? Quy trình 5 bước quản trị rủi ro hiệu quả cho doanh nghiệp
Trong mọi hoạt động và quyết định, các nhà quản lý ở mọi cấp độ trong tổ chức cần xem xét và nhận diện rủi ro, đánh giá cơ hội và tích hợp quản lý rủi ro vào quyết định để đạt được mục tiêu. Vậy quản lý rủi ro là gì? Các loại rủi ro trong doanh nghiệp và làm thế nào để quản lý rủi ro hiệu quả? Chúng ta sẽ tìm hiểu qua bài viết này!
Quản lý rủi ro là gì?
Quản lý rủi ro là hệ thống các quy trình nhận diện, đánh giá, quản lý và kiểm soát những sự kiện có thể xảy ra để đảm bảo hoàn thành mục tiêu cuối cùng của dự án một cách tốt nhất. Quản lý rủi ro tốt không chỉ giúp hạn chế các nguy cơ mà còn mang lại nhiều cơ hội để đạt được các mục tiêu tốt hơn.
Theo chuẩn COSO, quản lý rủi ro doanh nghiệp (ERM) là hệ thống bị ảnh hưởng bởi hội đồng quản trị, ban điều hành và các nhân sự khác, được áp dụng trong thiết lập chiến lược và toàn bộ tổ chức, được thiết kế để nhận diện các sự kiện có thể xảy ra ảnh hưởng đến tổ chức và quản lý rủi ro bên trong khẩu vị, đưa ra sự đảm bảo hợp lý liên quan đến việc đạt được mục tiêu của tổ chức.
Việc áp dụng khung theo chuẩn mực quản trị toàn cầu về quản trị rủi ro như COSO hoặc ISO 31000 là rất quan trọng để nâng cao mức độ trưởng thành về hệ thống rủi ro trong tổ chức.
Ví dụ về quản lý rủi ro trong kinh doanh
Khi mở một cơ sở kinh doanh mới, nhà quản trị cần xác định các nguy cơ có thể xảy ra. Ví dụ, doanh nghiệp có thể lựa chọn địa điểm kinh doanh ở khu vực đông người qua lại, ít đối thủ cạnh tranh trong khu vực. Một ví dụ khác là công ty Vietravel, nếu khách hàng vi phạm pháp luật có thể xảy ra rủi ro, công ty sẽ phối hợp với đối tác để xử lý kịp thời.
Mục tiêu của quản lý rủi ro đối với doanh nghiệp
- Đảm bảo môi trường làm việc an toàn, ổn định, bảo mật cho khách hàng và nhân viên.
- Đảm bảo ổn định cho các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Giảm thiểu các trách nhiệm pháp lý không đáng có.
- Bảo vệ doanh nghiệp khỏi rủi ro từ bên ngoài và biến động kinh tế.
- Tiết kiệm các khoản kinh phí không cần thiết.
- Đánh giá mức độ rủi ro, xác định rủi ro cần xử lý trước, rủi ro cần xử lý sau.
Các loại rủi ro trong doanh nghiệp phổ biến
Có nhiều cách phân loại rủi ro như rủi ro chiến lược, rủi ro hệ thống, rủi ro hoạt động, rủi ro địa chính trị, rủi ro tài chính, rủi ro thị trường, rủi ro môi trường, v.v. Dưới đây là những rủi ro cơ bản mà doanh nghiệp thường gặp:
Rủi ro chiến lược
Rủi ro chiến lược xảy ra do chiến lược không phù hợp với tầm nhìn và sứ mệnh của tổ chức hoặc không thể hiện chiến lược. Điều này làm cho chiến lược đi sai hướng và không đạt được giá trị cần thiết hoặc làm cho chiến lược không thể hiện thực được.
Rủi ro tài chính
- Do sự biến động của thị trường.
- Các quyết định của doanh nghiệp.
Vai trò của quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ
Quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ là cốt lõi của vai trò quản lý và điều hành doanh nghiệp. Để có vị thế vững mạnh trên thị trường, người quản trị cần tích hợp quản lý rủi ro và trong công tác quản lý chiến lược và hoạt động của tổ chức. Khi đó, doanh nghiệp sẽ nhận được những lợi ích sau:
- Hạn chế và ngăn chặn tối đa những rủi ro không cần thiết.
- Quản lý rủi ro hiệu quả giúp doanh nghiệp sử dụng hợp lý tiền đầu tư để đạt lợi nhuận tối đa.
- Quản lý và sắp xếp công việc phù hợp cho từng thời điểm, giai đoạn.
- Ngăn chặn các rủi ro gian lận, bảo vệ tài sản và uy tín của doanh nghiệp.
- Quản lý và vận hành doanh nghiệp một cách trơn tru và hiệu quả.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho việc cải tiến và nâng cao hệ thống quản lý.
- Tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, có tính thống nhất, phối hợp chặt chẽ giữa các khâu và phòng ban.
Quy trình quản lý rủi ro trong doanh nghiệp gồm mấy bước?
Để quản lý rủi ro hiệu quả, tổ chức cần áp dụng quy trình quản lý rủi ro có hệ thống và bao gồm các bước sau:
Bước 1: Xác định rủi ro
Xác định rủi ro chính xác bằng cách xem xét các bối cảnh liên quan và đưa ra loại rủi ro tương ứng. Có thể sử dụng phương pháp như rà soát sự kiện, khảo sát đối tượng, xem xét các chỉ số, kiểm tra và phân tích quy trình hoạt động, nghiên cứu tổn thất trong quá khứ để xác định rủi ro.
Bước 2: Phân tích và đánh giá rủi ro
Phân tích và đánh giá mức độ gây tổn thất của rủi ro, và xác định các biện pháp can thiệp hoặc phòng ngừa cần thiết.
Bước 3: Xử lý rủi ro
Tiến hành kế hoạch để giảm thiểu rủi ro, bao gồm quy trình giảm rủi ro, chiến thuật phòng ngừa và kế hoạch dự phòng.
Bước 4: Theo dõi và xem xét rủi ro
Theo dõi và xem xét các rủi ro đã xác định và đánh giá, đánh giá hiệu quả các biện pháp can thiệp và phòng ngừa, và xem xét các rủi ro mới.
Bước 5: Xây dựng thể chế quản lý chất lượng
Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng, bao gồm các quy trình, chính sách và hướng dẫn để đảm bảo cải thiện liên tục.
Nguyên tắc quản lý rủi ro
Có 7 nguyên tắc quản lý rủi ro chính có thể rút ra khi xem xét việc tích hợp kế hoạch quản lý rủi ro vào dự án:
- Đảm bảo các rủi ro được xác định sớm.
- Phù hợp với mục tiêu tổ chức.
- Quản lý rủi ro trong bối cảnh.
- Thu hút các bên liên quan.
- Đảm bảo trách nhiệm và vai trò rõ ràng.
- Tạo chu kỳ xem xét rủi ro.
- Nỗ lực cải tiến liên tục.
Các tiêu chuẩn quản lý rủi ro
Hiện có hai tiêu chuẩn quản lý rủi ro được công nhận rộng rãi là ISO 31000 và chuẩn COSO. ISO 31000 cung cấp chuẩn mực quốc tế cho quản lý rủi ro, trong khi COSO là chuẩn mực của Hoa Kỳ. Viện FMIT cung cấp chương trình đào tạo quản lý rủi ro dựa trên chuẩn COSO.
Kiểm soát nội bộ là gì?
Kiểm soát nội bộ được định nghĩa là quy trình do ban quản trị và các cá nhân khác trong tổ chức thiết kế, thực hiện và duy trì để đảm bảo là hoạt động nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức trong việc đảm bảo độ tin cậy của báo cáo tài chính, đảm bảo hiệu quả, hiệu suất hoạt động, tuân thủ pháp luật và quy định liên quan.
Mối quan hệ giữa quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ
Mối quan hệ giữa quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ là cốt lõi của công tác quản trị. Ba yếu tố này tương đồng và hỗ trợ nhau định hình một hệ thống quản trị hiệu quả và bền vững.
Thực tế triển khai hệ thống quản trị rủi ro và kiểm soát nội bộ hiện nay
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ tối ưu nhằm giảm thiểu thiệt hại, hạn chế tổn thất và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh. Viện FMIT cung cấp chương trình đào tạo quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ dựa trên chuẩn quốc tế COSO và ICI.
Giới thiệu chương trình quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ của Viện FMIT
Chương trình quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ tại Viện FMIT đáp ứng nhu cầu của nhiều doanh nghiệp và cá nhân. Khóa học dành riêng cho ban quản trị, ban giám đốc kiểm soát nội bộ, trưởng ban kiểm soát, giám đốc rủi ro và các chuyên viên trong doanh nghiệp muốn trang bị kiến thức về quản lý rủi ro và kiểm soát nội bộ.
Khóa học tập trung vào các kiến thức về quản trị chiến lược, phân tích rủi ro, kiểm soát nội bộ và