Bài viết này sẽ nói về việc dịch từ “opera” sang tiếng Việt. Một số người dịch thành “nhạc kịch” hoặc “đại nhạc kịch”. Những thuật ngữ thường dùng này đều không chính xác. Kết luận của bài viết này là tốt nhất là để “opera” vừa nguyên và không dịch chúng.
Ở phương Tây, có một loại hình sân khấu gọi là “musical”. Người Việt Nam thường gọi nó là “nhạc kịch”. Musical ban đầu là một vở kịch, nhưng với việc người ta hát như thông thường trong một vở kịch, “kịch” trở thành yếu tố quan trọng trong musical và dịch nó thành “nhạc kịch” là có thể chấp nhận được.
Bạn đang xem: Nhạc Kịch Tiếng Anh Là Gì – Nhạc Kịch Trong Tiếng Tiếng Anh
Khi vở opera The Tale of Lady Thị Kính được ra mắt, các nhà văn đối mặt với một thách thức: Làm thế nào để dịch opera sang tiếng Việt? Và quan trọng là có nên dịch hay không?
Nhiều người Việt Nam vì không biết opera là gì, trong khi họ đã từng xem musical, nên xem opera giống như musical và gọi opera là “nhạc kịch”. Nhiều người Mỹ cũng không phân biệt được opera và musical. Vì vậy, đây là sai lầm phổ biến của nhiều người. Nhiều người sai không khiến nó trở nên đúng. Vì vậy:
opera = musical = nhạc kịch = Sai.
Không chỉ vậy, việc gọi một vở opera là “musical” là một sự xúc phạm nặng nề đối với nhà soạn nhạc là tác giả của vở opera đó.
Xem thêm : Thẻ Vietcombank Visa Platinum Là Gì? Ưu Đãi Và Biểu Phí
Nhiều người khác biết opera là gì nhưng không tìm được từ tương đương trong tiếng Việt nên vẫn tiếp tục dịch opera thành “nhạc kịch” hoặc “đại nhạc kịch”. Khi có từ “đại” đi kèm, nó vẫn là “nhạc kịch” tức là “musical”. Vì vậy, trong trường hợp này:
opera = đại nhạc kịch = Sai.
Sai vì những lý do sau đây: Trong opera cũng có kể chuyện và diễn xuất trên sân khấu như trong kịch, nhưng âm nhạc là yếu tố chính của opera. Nhạc của opera không phải là nhạc pop mà thuộc loại hàn lâm. Do đó, nếu muốn dịch chính xác thì:
opera = kịch nhạc hàn lâm.
Có hai loại opera chính:- Chamber opera (dành cho dàn/nhóm nhạc thính phòng dưới 20 người, không có dàn đồng ca hoặc có dàn đồng ca 5, 7 người). Trong trường hợp này, chamber opera = kịch nhạc thính phòng.
– Grand opera (dành cho dàn nhạc giao hưởng 60 người, dàn đồng ca 38 người, như trong vở opera The Tale of Lady Thị Kính của nhà soạn nhạc P.Q. Phan). Trong trường hợp này, grand opera = kịch nhạc giao hưởng.
Xem thêm : Sơ lược về lịch sử của BonziBuddy, phần mềm độc hại thân thiện nhất trên Internet
Vậy có nên dùng “kịch nhạc hàn lâm”, “kịch nhạc thính phòng” và “kịch nhạc giao hưởng” không? Điều này quá rườm rà và phức tạp! Vì vậy, tốt nhất là giữ nguyên không dịch:
Opera = Opera
Chamber opera = opera nhỏ, grand opera = opera lớn.
Thường người ta chỉ cần nói opera mà không đi vào chi tiết. Chỉ khi nói chuyện với người nào biết về opera thì người nghe mới hỏi: chamber opera hay grand opera? Lúc đó người nói mới cần nói chính xác là loại nào.
*******
Opera là một loại hình nghệ thuật giống như các loại hình nghệ thuật khác trong kho tàng nghệ thuật thế giới như chèo, cải lương, chầu văn, kabuki (Nhật), pansori (Hàn),v.v. Dù người viết dùng ngôn ngữ gì đi chăng nữa, chèo = chèo, cải lương = cải lương, chầu văn = chầu văn, kabuki = kabuki, pansori = pansori, v.v. Cụm từ giải thích (như Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc traditional theater) cũng chỉ để người đọc có khái niệm rõ ràng hơn về những gì họ đang đọc, chứ cụm từ này không bao giờ được dùng để thay thế cho các từ chèo, cải lương, chầu văn, kabuki, pansori,v.v. Cũng không ai dịch chúng ra làm gì. Và như vậy: opera = opera. Opera là loại hình nghệ thuật khá mới mẻ đối với người Việt Nam. Nhưng nghe mãi cũng sẽ thành quen.
