Content writer là gì? Công việc viết lách của Freelancer

Viết lách là gì? Content material Author Freelancer là gì? Tại sao ngày càng có nhiều người chọn công việc viết lách tự do, trong đó có viết content material? Chúng ta cùng tìm hiểu rõ với nhau qua bài viết này nhé!

1. Viết lách là gì? Lưu ý quan trọng khi viết lách

Ở nội dung này, chúng ta sẽ tìm hiểu khái niệm viết lách là gì và một số lưu ý quan trọng dành cho người viết lách? Đây là kết quả mình tìm hiểu cũng như từ kinh nghiệm viết lách của bản thân.

1.1. Khái niệm viết lách

Theo từ điển Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học (Viện Khoa học xã hội Việt Nam) do Hoàng Phê chủ biên (năm 1992), viết lách là động từ và là khẩu ngữ, được định nghĩa như sau: “viết (nói khái quát). Hí hoáy viết lách suốt ngày. Gần đây không nghiên cứu, viết lách gì“. (Phần in nghiêng là ví dụ).

Vậy “viết” là gì? Cũng theo từ điển trên, “viết” là vạch những đường nét tạo thành chữ (ví dụ: tập viết, viết lên bảng) hoặc là viết chữ ghi ra nội dung muốn nói đã được sắp xếp (ví dụ: viết thư, viết bài báo, viết sách). Còn theo Wiktionary, viết là tạo thành các chữ ở trên một mặt nào đó để liên lạc.

Mình cũng tìm hiểu nhiều bài viết trên mạng về câu hỏi viết lách là gì và phần nhiều giải thích rằng: Viết là việc tạo ra con chữ, lách là nói về việc thường xuyên với nhiều chủ đề. Viết lách có thể là viết bằng tay hoặc đánh máy.

1.2. Lưu ý quan trọng khi viết lách

Rất nhiều người quan tâm đến việc làm thế nào để viết hay. Tuy nhiên, theo mình, điều quan trọng khi viết lách đó chính là trả lời câu hỏi: viết cho ai và viết để làm gì. Đối với những người viết lách kiếm tiền thì điều này lại càng quan trọng hơn. Việc “như thế nào là hay” còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, thậm chí là quan điểm cá nhân của người đọc. Đôi khi, việc viết đúng, tường minh còn quan trọng hơn rất nhiều so với việc viết hay (ví dụ như viết lách các tài liệu hợp đồng, báo cáo…).

Ví dụ: Khi viết lách một bài văn về cảm xúc sau nhiều năm trở lại trường xưa, việc bạn sử dụng các biện pháp như ẩn dụ, ngoa dụ… sẽ giúp bài viết hay hơn. Tuy nhiên, khi viết lách một tài liệu hướng dẫn sử dụng thì việc sử dụng câu chữ, ngôn từ… cần ưu tiên sự chính xác và dễ hiểu hơn.

Xem thêm: Mình có thiết kế 01 bài check dành cho người viết lách (có vẻ hơi khó – mình vừa examine thử kết quả trên Drive thì chỉ mới có 1 bạn được 10 điểm thôi). Nếu có nhã hứng, bạn thử xem sao nhé!

2. Content material Author là gì? Điểm giống nhau với CopyWriter

Nếu dịch một cách đơn thuần thì nó có nghĩa là “Người viết Content material và Người viết Copy”, nghĩa là chúng giống nhau ở “Author”. Theo từ điển Cambridge, author có nghĩa là “an individual who writes articles, books, and so on., to be revealed”. Tạm dịch: author là “một người viết bài, sách, v.v., sẽ được xuất bản.

• Một người: Cả hai khái niệm này đều chỉ “người”. Khác khái niệm content material/copywriting là chỉ một nội dung công việc
• Viết : điểm giống nhau quan trọng nhất đó chính là cả hai người này đều “viết”. Tức là sử dụng hệ thống chữ viết để ghi lại thông tin dưới dạng văn bản.
• Sẽ được xuất bản: dù kết quả thế nào thì mục đích của việc “viết” này là để cho nhiều người khác tiếp cận nó chứ không phải mang tính chất riêng tư “mình ta với ta”.

3. Content material Author và Copywriter khác nhau như thế nào?

Như vậy, có thể hiểu đơn giản là: content material author và copywriter đều là người viết, và khác nhau là một bên là viết content material và một bên là viết copy. Vậy, “content material” và “copy” khác nhau như thế nào?

3.1. Content material author

Nhiều người vẫn nói với nhau, content material là nội dung bài viết, nhưng thực tế content material còn phức tạp hơn thế rất nhiều. Theo từ điển Cambridge, content material có nghĩa là “every thing that’s contained inside one thing”. Tạm dịch: content material là tất cả mọi thứ được chứa trong một cái gì đó.

Điều đó có nghĩa là, khi bạn được thuê làm content material cho một fanpage thì không có nghĩa là bạn chỉ viết “chữ” lên các standing của fanpage đâu nhé! Mà là bạn sẽ phải làm “tất cả mọi thứ”, ngoài ở dạng textual content thì còn có thể ở dạng video, hình ảnh, textual content, infographic… Tuy nhiên, nói như vậy cũng không phải “tất cả mọi thứ” đều là content material. Nếu gói ghém về “advertising and marketing” thì content material cũng cần mang một thông điệp cần truyền tải nhất định nào đó!

Các nội dung này thường là những thông tin không liên quan trực tiếp đến sản phẩm hay dịch vụ của doanh nghiệp. Mà nó thường là các nội dung có giá trị để thu hút sự quan tâm của một nhóm đối tượng nhất định nào đó.

Nếu thế thì Content material author có thể hiểu là người làm content material nhưng chỉ giới hạn ở nội dung dạng textual content (chữ) mà thôi. Và viết content material là tập trung vào việc xây dựng các nội dung có giá trị để thu hút và duy trì mối liên hệ với một nhóm đối tượng độc giả nhất định hơn là viết để quảng cáo hoặc trực tiếp bán hàng.

3.2. Copywriter

Copy ở đây là danh từ, chứ không phải là động từ. Cho nên, copywriter không phải là người sao chép bài viết, đừng hiểu lầm nhé! Vẫn theo từ điển Cambridge, copy có nghĩa là “written textual content that’s to be printed, or textual content that’s supposed to assist with the sale of a product”. Tạm dịch: copy (danh từ) là văn bản được in, hoặc văn bản nhằm giúp bán sản phẩm. Hiểu ở nghĩa hẹp chúng ta đang phân tích thì “copy” là văn bản nhằm giúp bán sản phẩm.

Vậy, “văn bản copy” này nằm ở đâu? Nó có thể ở trên một mẫu quảng cáo đăng báo, đăng web site, fanpage…; hay một câu slogan, tagline… “Chữ” ở những vị trí trên đều có thể là sản phẩm của một copywriter.

3.3. Tại sao bạn phải biết chúng khác nhau?

Có một điều thực tế là: Khi ra làm việc viết lách mang tính “phổ thông” thì viết content material hay copy thì doanh nghiệp cũng không rạch ròi gì mấy. Thật sự luôn đấy! Nhưng tại sao mình lại nói rằng bạn nhất định phải biết content material author là gì, copywriter là gì và chúng khác nhau ra sao?

Bởi vì nó không rạch ròi và thậm chí nhiều nhà tuyển dụng cũng không biết chúng khác nhau. Do đó, có trường hợp, khi đăng tin tuyển dụng là “tuyển content material” nhưng thực ra nhà tuyển dụng lại muốn tuyển người viết bài quảng cáo và n thứ khác nữa đấy. Cho nên để “bảo vệ quyền lợi của mình”, bạn cần biết chính xác mình được tuyển để làm những công việc gì. Từ đó, bạn có cơ sở để deal cho mình mức lương phù hợp. Bạn hiểu ý mình rồi đúng không?

Hiện tại, bên cạnh hai khái niệm content material author và copywriter thì cũng có một số khái niệm liên quan khác vẫn đang được nhiều người hiểu theo những hướng khác nhau như content material creator, content material advertising and marketing… Trên thực tế, khi mà cả ứng viên và người tuyển dụng vẫn chưa rõ ràng về tên gọi công việc thì cần thiết một sự mô tả công việc cụ thể. Bạn hãy xác nhận lại chính xác công việc của bạn gồm những đầu việc cụ thể nào. Nhờ vậy, bạn sẽ tránh được những “lời qua tiếng lại” trong quá trình làm việc sau này.

4. Công việc viết lách của Freelancer có gì thú vị?

Một báo cáo năm 2019 chỉ ra rằng, 50% lao động thế hệ 9x trở đi yêu thích và lựa chọn công việc tự do. Với nghề viết lách cũng không ngoại lệ!

4.1. Truyền thông điệp, trao giá trị

Cũng như trong định nghĩa của Author, viết lách là công việc của người viết nội dung sẽ được xuất bản. Cùng với sự phát triển của công nghệ, việc xuất bản không còn giới hạn ở các cuốn sách hay các tờ báo giấy truyền thống nữa. Nội dung bạn viết ra còn có thể tiếp cận với nhiều người qua weblog, web site của doanh nghiệp, mạng xã hội…

“Viết” là một hình thức giao tiếp từ xa xưa. Dù khác nhau về phương tiện nhưng bản chất vẫn không thay đổi. Mỗi bài viết, mỗi bài quảng cáo, mỗi electronic mail bạn viết đều ẩn chứa một thông điệp (hoặc một giá trị nào đó) mà người bạn đang đại diện muốn mang đến cho khán giả của họ.

Người làm nghề viết lách được giao trọng trách truyền đạt “tiếng nói” của doanh nghiệp thành chữ viết. Và rồi bạn gói ghém chúng một cách chu đáo nhất, thuyết phục nhất và thú vị nhất để gửi đến khách hàng của họ.

Với một author, qua bài viết, bạn mang đến cho người đọc cảm hứng, cảm xúc và giá trị thông tin. Những điều này sẽ giúp người đọc cải thiện cuộc sống và giải quyết những nỗi đau của họ. Tuyệt vời đấy chứ!

4.2. Chủ động được thời gian và không gian

Không ít công việc tự do cho bạn cơ hội được chủ động về thời gian và không gian làm việc. Tuy nhiên, với công việc viết lách tự do, mọi thứ thật sự khá dễ dàng về vấn đề này!

• Chủ động về không gian làm việc

Với những người thích đi đây đi đó thì một công việc hành chính tuần làm 6/7 ngày chính là rào cản vô hình về thời gian để họ thực hiện ước mơ khám phá thế giới. Còn nếu là một người viết lách tự do thì sao? Bạn có thể dành nhiều tháng làm việc từ những nơi đầy cảm hứng, tuyệt đẹp như Hà Nội, Đà Lạt, Nha Trang…

Khi mà thế giới trở nên càng “phẳng” hơn thì việc có một công việc tự do để vừa làm vừa “du lịch” cũng trở nên phổ biến hơn. Tuy nhiên, có một điểm mà công việc viết lách khiến điều này trở nên tuyệt vời hơn nữa đó chính là: bạn chỉ cần một chiếc laptop computer. Và với sự phát triển của công nghệ, bạn biết đấy, chiếc laptop computer ngày càng nhỏ, nhẹ và mỏng- thật thuận tiện biết bao!

Bạn sẽ không cần phải có máy tính có phần mềm chuyên dụng, bộ nhớ khủng hay tốc độ wifi mạnh mẽ. Bạn chỉ đơn giản là cần Phrase hoặc phần mềm soạn thảo có sẵn. Hay thậm chí là chẳng cần phần mềm soạn thảo nào cả, Google Drive sẽ giúp bạn tất cả.

• Chủ động về thời gian viết lách

Còn về vấn đề thời gian thì sao? Mặc dù đa số các khách hàng của bạn sẽ yêu cầu deadline cho bài viết nhưng sẽ chẳng ai bắt bạn – freelance author phải làm việc cụ thể từ lúc mấy giờ đến mấy giờ cả. Mình biết có những công việc tự do khác, dù không cần đến công ty nhưng bạn sẽ phải luôn cố định thời gian. Tức là bạn chỉ có thể chủ động về không gian còn thời gian thì hầu như không. Mình thì không thích điều đó một chút nào!

4.3. Có nhiều cơ hội việc làm viết lách

Dù có rất nhiều phần mềm, software hỗ trợ doanh nghiệp trong advertising and marketing ví dụ như chatbox, lên lịch đăng bài… nhưng hiện nay công việc của một content material author hay copywriter vẫn chưa thể được thay thế hoàn toàn.

Không những vậy, content material được xem là nhiên liệu cho các hoạt động digital advertising and marketing cơ bản như search engine marketing, E mail Advertising, Social… Một cách dễ thấy là, hầu như tất cả các doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ cũng cần một author. Bạn hãy tưởng tượng xem có biết bao doanh nghiệp lớn nhỏ với hàng trăm ngách thị trường khác nhau đang hoạt động hiện nay (và tương lai)…

Điều này cũng có nghĩa là một người làm tự do mảng viết lách cũng sẽ dễ dàng “ngưng” dài hạn công việc nếu cần thiết. Ví dụ, bạn cần dừng nhận thêm job viết lách mới để sinh và chăm sóc em bé. Và mình tin chắc, một người có kỹ năng viết sẽ có thể nhanh chóng tìm được công việc viết lách tự do mới, ngay cả sau khi bạn đã “tạm nghỉ” vài tháng.

Cơ hội dành cho bạn rất nhiều, hãy nắm bắt lấy nó và chinh phục công việc thú vị này bằng nỗ lực và sự sáng tạo của mình nhé!

4.4. Bạn có thể sống tốt với nghề viết lách

Khi đã tích lũy đủ kiến thức, bạn sẽ sống tốt với nghề viết như một công việc tự do. Bạn có thể viết cho các khách hàng là Company hoặc Shopper. Và thậm chí là tự kinh doanh bằng chính khả năng viết lách của mình.

Nếu nhận viết bài, nhuận bút của bạn sẽ tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Chủ quan có thể là kinh nghiệm, kỹ năng viết, mức độ chuyên môn hóa thị trường ngách của bạn; khách quan có thể là ngân sách của dự án, quy mô của chiến dịch…

Nếu muốn tự mình kinh doanh và chủ động thu nhập, bạn cũng có thể phát triển một weblog của riêng mình. Đó có thể là về lĩnh vực mà bạn yêu thích. Và bạn biết đấy, chúng ta có không hề ít cách kiếm tiền từ weblog. Thậm chí, nếu làm tốt bạn sẽ có nguồn thu nhập thụ động đều đặn.

Tất nhiên, không có công việc nào chỉ toàn màu hồng. Công việc của một content material author tự do cũng vậy. Nhưng, với nhiều người, công việc viết lách vẫn là một sự lựa chọn phù hợp và đáng để lựa chọn!

Giang Béc