Chào các bạn, 
Thoughts over matter là tâm ta quản lý mọi sự mọi vật.
Đây là một câu nói giản dị, nhưng phức tạp.
Bạn đang xem: Đọt Chuối Non
• Ở mức giản dị nhất, chúng ta nói đến kiên trì—nếu ta quyết tâm kiên trì đến một mục đích nào đó, thì nhất định sẽ có lúc ta đến đích. Quyết tâm đưa đến chiến thắng, vượt mọi nghịch cảnh.
• Ở một mức cao hơn, ta có kinh nghiệm: “Cũng bởi ta không chấp nhận, đúng hơn là không được conscious bởi sự vô thường (impermanent) của cuộc sống, của lòng người… vậy nên ta luôn lo lắng gồng mình tìm cách ngăn chặn điều không mong muốn. Giống như có hợp và sợ sự tan nên rất căng thẳng. Sự căng thẳng, lo lắng lại có khi là điều ‘hấp dẫn’ kết cục đó đến . Rồi cũng vì không hiểu ‘vô thường’ nên khi điều đó đến lại rất shock, buồn phiền, depressed, khiến nhiều điều khác bị ảnh hưởng theo.” (Phúc) Tức là ở đây tâm ta, vì cố tình muốn quản lý sự vật theo cách của nó, nhưng không được như ý, cho nên đưa đến đau khổ cho ta.
Tức là, kiên quyết dùng tâm để quản lý mọi sự thì có thể đưa đến thành công, nhưng nếu không thành công được thì lại rất đau khổ. Đây là câu chuyện thường tình của đại đa số chúng ta, hanh phúc hay đau khổ chỉ là do thắng bại. Thế thì đó chỉ là câu chuyện bình thường của mọi người trên đời, có gì là đáng nói.
• Nhưng ở một mức cao hơn nữa, thoughts over matter là: Tâm tĩnh lặng, hay tâm vô chấp, quản lý mọi sự, và làm cho mọi sự trở thành tĩnh lặng và an lạc. Đây là mức của các hành giả tư duy tích cực đã ở mức cao.
Nghĩa là sao?
Chúng ta có thể thấy câu trả lời trong các nhà vô địch thể thao. Trước khi thi đấu, họ tập tành dữ dội, đặt hết tâm trí vào việc dành chức vô địch, và khi thi đấu thì đấu hết mình, cố gắng hạ hết tất cả các đối thủ, nhưng nếu họ thua và không thắng được chức vô địch, có thể là họ thất vọng một chút, nhưng đại đa số thì chẳng ai đau khổ cả. Đại đa số người thua cuộc vẫn cười vui vè, bắt tay chào mừng người thắng cuộc, và vẫn rất vui với cuộc thi đấu.
Tức là ở đây ta thấy có quyết tâm để thắng, và không thắng, nhưng vẫn vui vẻ yêu đời.
Xem thêm : Set Up Là Gì? Phân Biệt Giữa Set Up, Set-up và Setup
Tại sao?
Thưa vì họ quyết tâm mà không “chấp”—quyết tâm thắng nhưng không bị “dính cứng” (chấp) vào sự thắng thua, cho nên không đau khổ.
Cho nên: “Quyết tâm” không phải là điều đưa đến đau khổ, nhưng “chấp” vào đích điểm của mình mới là điều đưa đến đau khổ.
Học sinh sinh viên cũng có rất nhiều kinh nghiệm thể thao như thế: Đấu vô địch bóng đá, vô địch bóng chuyền, vô địch bơi lội… quyết tâm chiến thắng, nhưng có thua thì vẫn vui như thường.
Tâm vô chấp như vậy là tâm tĩnh lặng. Chính tĩnh lặng (vô chấp) của tâm làm cho ta luôn an lạc trong mọi trường hợp, kể cả khi ta quyết tâm thắng mà không thắng được.
Vì thế mà ngày xưa các võ sĩ, kiếm sĩ, chiến sĩ cũng là thiền sư. Vẫn chiến đấu, vẫn tranh thắng trên chiến trường cho tổ quốc, nhưng vẫn tĩnh lặng—tức là thắng cũng không kiêu thua cũng không sầu.
Và đây cũng là thoughts over matter ở mức cao nhất: Vẫn quyết tâm hành động, vẫn quyết tâm dành thắng lợi, nhưng tâm tĩnh lặng vượt lên hẳn thắng thua, cho nên nếu không thắng thi lòng vẫn bình thản an lạc.
Nhưng làm sao ta có thể vừa quyết tâm vừa vô chấp cùng một lúc?
Thưa, đó là nhờ ta có lòng nhân ái, lòng yêu người, yêu tất cả mọi người kể cả đối thủ của mình.
Xem thêm : Slide là gì? Cách tạo slide đẹp và các thuật ngữ liên quan
Tôi muốn thắng trận vô địch Judo này chỉ vì tôi muốn đưa nghệ thuật của tôi lên đến tuyệt đỉnh, chẳng phải vì tôi ghét bỏ gì anh cả. Anh là bạn đồng nghiệp của tôi. Nếu anh thắng tôi thì đó cũng là chuyện tốt cho nghệ thuật, và tôi cũng vẫn vui cho anh như thường.
Tôi chiến đấu chống anh, vì nước anh và nước tôi có chiến tranh, nhưng tôi chẳng có thù hận gì riêng với anh cả. Nếu ngày mai hai nước ngưng chiến, chúng ta có thể là bạn rượu tốt của nhau.
Anh yêu em và muốn theo em cho bằng được, nhưng nếu em chẳng yêu anh thì anh cũng chẳng có lý do gì phải thù hận em cả, em vẫn là bạn tốt của anh.
Thái độ nhân ái đối với mọi người cho phép chúng ta tập trung năng lực vào mục đích và công việc của mình, nhưng không bị các thù hận ghen ghét làm cho lòng mình bị vướng mắc với những cảm tính tầm thường, kể cả cảm tính thắng thua, và do đó làm cho mình bị đau khổ khi không đạt được mục đích, cũng như không biến mình thành ác quỷ mất nhân tính trong tranh chấp như ta vẫn thường thấy với nhiều nhóm chiến binh trong lịch sử loài người.
“Quyết tâm mà không đau khổ khi thua cuộc, và không kiêu căng độc ác khi thắng cuộc” đòi hỏi mình có lòng nhân ái với mọi người—đối thủ thi đấu, đối thủ trên chiến trường, đối thủ trên thương trường, đối thủ hay đối tác trên tình trường.
Làm việc gì mình phải làm và muốn làm. Một cách chuyên nghiệp. Chú tâm vào công việc, không chú tâm vào thù hận con người. Thù hận làm cho tâm ta thành ngu si và chấp trước. Tâm tĩnh lặng chỉ có lòng nhân ái.
Chúc các bạn một ngày thắng lợi.
Mến,
Hoành
© copyright 2011 Trần Đình Hoành Permitted for non-commercial use www.dotchuoinon.com
