Chắc hẳn mọi người đều quen thuộc với các khái niệm về dòng điện và các đại lượng như điện áp và cường độ dòng điện. Vậy bạn đã hiểu rõ về khái niệm hiệu điện thế là gì? Đơn vị đo hiệu điện thế là gì? Và làm thế nào để tính hiệu điện thế? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết những thông tin hữu ích dưới đây.
Hiệu điện thế là gì?
Hiệu điện thế (hay còn gọi là điện áp) được sử dụng để đo sự chênh lệch mức điện thế giữa hai cực của dòng điện. Nó cũng thể hiện nguồn năng lượng mất đi hoặc được lưu trữ.
Bạn đang xem: Hiệu điện thế là gì? Ký hiệu, đơn vị đo, công thức tính hiệu điện thế
Ký hiệu của hiệu điện thế là gì? Hiệu điện thế được ký hiệu là U.
Hiệu điện thế có thể phát sinh từ trường tĩnh điện khi dòng điện di chuyển qua từ trường. Đồng thời, hiệu điện thế là một đại lượng vô hướng.
Nếu bạn chưa biết đơn vị đo hiệu điện thế là gì, hãy tham khảo thông tin dưới đây.
Đơn vị đo hiệu điện thế được gọi là Vôn. Ký hiệu của hiệu điện thế là V.
Công thức tính hiệu điện thế
Sau khi hiểu về hiệu điện thế là gì và đơn vị đo hiệu điện thế là gì, bạn cần nắm rõ công thức để tính hiệu điện thế. Điều này sẽ giúp bạn biết được điện áp của dòng điện hoặc hệ thống điện là mạnh hay yếu.
Công thức tính hiệu điện thế như sau:
U= I. R
Trong đó:
- I là cường độ dòng điện (A)
- R là điện trở của vật dẫn điện (Ω)
- U là hiệu điện thế (V)
Bên cạnh công thức trên, cách tính hiệu điện thế còn có thể được biểu diễn qua công thức dưới đây:
Xem thêm : A-tu-la là loài gì?
VM = AM∞qAM∞q
UMN = VM – VN = AMNqAMNq
Công thức này được sử dụng để tính hiệu điện thế giữa hai điểm trong một điện trường và là một đại lượng đặc trưng. Nó có khả năng tạo ra hiệu ứng của điện trường khi trong quá trình này có 1 điện tích đi qua giữa hai điểm cần đo.
Ngoài công thức tính hiệu điện thế, bạn cần lưu ý các thông tin sau:
- Điện thế là một đại lượng vô hướng có thể có giá trị dương hoặc âm.
- Hiệu điện thế giữa hai điểm M và N luôn có một giá trị xác định.
- Hiệu điện thế ở một vị trí trong điện trường phụ thuộc vào việc chọn điểm làm gốc điện thế.
- Trong điện trường, hướng của vectơ cường độ điện là từ nơi có điện thế cao đến nơi có điện thế thấp hơn.
Xem thêm: Khái niệm, ký hiệu, đơn vị đo và cách tính cường độ dòng điện
Các dụng cụ đo hiệu điện thế
Ngoài các công thức tính hiệu điện thế, bạn cũng có thể sử dụng các dụng cụ đo hiệu điện thế như đồng hồ vạn năng, ampe kìm và vôn kế. Dưới đây là mô tả về các dụng cụ này.
Đồng hồ vạn năng
Đồng hồ vạn năng có khả năng đo hiệu điện thế. Ngoài ra, một số loại đồng hồ vạn năng còn có khả năng đo điện áp điện một chiều và điện áp xoay chiều, đo cường độ dòng điện, đo điện trở và tần số…
Đồng hồ vạn năng có kích thước nhỏ, dễ sử dụng và tiện lợi. Các thương hiệu đồng hồ vạn năng uy tín như Hioki, Kyoritsu, Fluke đáng để bạn tham khảo. Các sản phẩm chất lượng như Hioki DT4254, Hioki DT4256, Kyoritsu 1009…
Ampe kìm
Ampe kìm cũng là một công cụ đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế, với độ chính xác cao. Đồng hồ ampe kìm dễ sử dụng, chỉ cần mở hàm kẹp để đo cường độ dòng điện một cách nhanh chóng. Ngoài ra, ampe kìm còn có khả năng đo tần số, thông mạch, điện trở…
Bạn có thể chọn mua ampe kìm từ các thương hiệu nổi tiếng Nhật, Mỹ, Đài Loan… Các dòng ampe kìm như Hioki 3280-10F, Hioki CM4373, Hioki CM3289, Kyoritsu 2117R, Kyoritsu 2055… đều rất được ưa chuộng.
Xem video chi tiết: Đánh Giá Ampe Kìm AC Hioki CM3289 | 1000A | True RMS | Giá Tốt Nhất
Vôn kế
Xem thêm : Tìm hiểu về ròng rọc cố định? Giải đáp kiến thức vật lý 6
Vôn kế là một thiết bị đo hiệu điện thế phổ biến, thường được lắp đặt trong các hệ thống mạch điện để đo điện áp và cường độ dòng điện.
Vôn kế có màn hình chỉ thị đơn giản, giá thành thường rẻ. Ngoài ra, vôn kế rất dễ sử dụng với ít chức năng phức tạp.
Phân biệt cường độ dòng điện và hiệu điện thế
Để phân biệt cường độ dòng điện và hiệu điện thế, bạn cần hiểu về sự phụ thuộc giữa cường độ dòng điện và hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn. Đây cũng được coi là mối quan hệ giữa cường độ dòng điện và hiệu điện thế
-
Cường độ dòng điện qua một dây dẫn tỷ lệ thuận với hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn đó.
-
Khi hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tăng (hoặc giảm), cường độ dòng điện cũng tăng (hoặc giảm) theo tỉ lệ tương đương.
Đó chính là sự phân biệt giữa cường độ dòng điện và hiệu điện thế. Khi hiệu điện thế càng lớn, cường độ dòng điện cũng càng lớn và ngược lại.
Ví dụ: Giả sử hiệu điện thế giữa hai đầu điện trở là 12V. Nếu hiệu điện thế giảm đi 3 lần, cường độ dòng điện giảm bao nhiêu lần?
Đáp án rõ ràng: Cường độ dòng điện giảm đi 3 lần so với hiệu điện thế, do đó, khi hiệu điện thế giảm, cường độ dòng điện cũng giảm đi 3 lần.
Để phân biệt giữa cường độ dòng điện và hiệu điện thế, bạn có thể tham khảo thêm các cách phân biệt dưới đây.
Ban đầu, hiệu điện thế được biểu thị là sự biến đổi của dòng điện giữa hai điểm. Dòng điện sẽ chảy từ điểm này đến điểm khác. Trong khi đó, cường độ dòng điện được hiểu là tốc độ chuyển động của dòng điện từ điểm này sang điểm khác.
Tóm lại, hiểu rõ về khái niệm hiệu điện thế là gì, đơn vị đo hiệu điện thế là gì và cách tính hiệu điện thế sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về dòng điện, từ đó áp dụng vào việc thiết kế hệ thống điện và sử dụng các thiết bị điện phù hợp nhất.
