Thứ tư, ngày 31/10/2018 | Khi một người được cho là bị mất trí nhớ, bệnh này đề cập đến tình trạng gì? Thực chất, mất trí (hay còn gọi là sa sút trí tuệ) không phải là một bệnh cụ thể, mà là tập hợp các triệu chứng do sự rối loạn ảnh hưởng đến hoạt động của não.

Sa sút trí tuệ là gì?

Sa sút trí tuệ (Dementia) không phải là một bệnh cụ thể, mà là thuật ngữ chung cho nhiều bệnh giảm sút trí nhớ và các khả năng trí tuệ khác gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.

Sa sút trí tuệ liên quan đến sự hủy hoại các tế bào thần kinh ở một số vùng não. Sự ảnh hưởng đến chức năng của não đủ để gây cản trở đến cuộc sống xã hội và công việc hàng ngày của người bệnh. Bác sĩ sẽ chẩn đoán đây là bệnh sa sút trí tuệ nếu có hai hoặc nhiều chức năng nhận thức bị suy giảm đáng kể. Các chức năng nhận thức bị ảnh hưởng có thể bao gồm trí nhớ, kỹ năng ngôn ngữ, khả năng hiểu thông tin, khả năng về không gian, khả năng đánh giá và chú ý. Người bị sa sút trí tuệ có thể gặp khó khăn trong việc giải quyết vấn đề và kiểm soát cảm xúc của mình. Họ cũng có thể trải qua những thay đổi về tính cách. Triệu chứng chính xác mà người bệnh trải qua phụ thuộc vào vùng não bị hư hỏng do nguyên nhân gây ra sa sút trí tuệ.

Người bị sa sút trí tuệ là ai?

• Sa sút trí tuệ có thể xảy ra cho bất cứ ai, nhưng nguy cơ tăng dần theo tuổi. Hầu hết những người bị sa sút trí tuệ là người già, nhưng điều quan trọng cần nhớ là không phải tất cả người già đều bị sa sút trí tuệ. Bệnh này không phải là phần bình thường trong quá trình lão hóa, mà là theo sau bởi các vấn đề về não. Một trường hợp ít phổ biến hơn là người dưới 65 tuổi bị sa sút trí tuệ và được gọi là ‘bệnh sa sút trí tuệ bộc phát sớm’.
• Có rất ít trường hợp sa sút trí tuệ có tính di truyền trong đó một biến đổi gen cụ thể được xác định là nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp sa sút trí tuệ, các gen này không có liên quan nhau, nhưng những người có tiền sử sa sút trí tuệ trong gia đình có nguy cơ cao hơn.
• Các yếu tố cụ thể về sức khỏe và lối sống cũng có thể đóng vai trò trong việc tạo nguy cơ mắc bệnh sa sút trí tuệ. Những người có các yếu tố rủi ro về tim mạch như cao huyết áp và ít hoạt động về mặt thể chất và tinh thần có nguy cơ cao hơn.

Nguyên nhân gây sa sút trí tuệ là gì?

Sa sút trí tuệ liên quan đến sự hủy hoại các tế bào thần kinh ở một số vùng của não. Đây là một vấn đề của não mà bạn dễ gặp phải khi lớn tuổi.

• Nhiều vấn đề có thể gây mất trí như sự thoái hóa thần kinh như bệnh Alzheimer, Parkinson và Huntington. Trong số đó, Alzheimer chiếm nguyên nhân cho 50-70% các trường hợp mất trí.
• Các nhiễm trùng như HIV cũng có thể gây mất trí. Bệnh tim mạch hoặc đột quỵ cũng có thể gây mất trí. Trầm cảm và việc sử dụng thuốc lâu dài cũng có thể là nguyên nhân mất trí.

Triệu chứng của bệnh là gì?

Triệu chứng sa sút trí tuệ cũng rất đa dạng và khác nhau trong mỗi trường hợp bệnh nhân. Các triệu chứng tiêu biểu có thể bao gồm:

• Suy giảm trí nhớ: đây được coi là triệu chứng sớm và tiêu biểu nhất của sa sút trí tuệ
• Ma trận tưởng: các giác quan không bị tổn thương nhưng người bệnh bị mất hoặc suy giảm khả năng nhận biết và gọi tên các đồ vật quen thuộc.
• Rối loạn ngôn ngữ gây khó khăn trong giao tiếp. Triệu chứng này cũng là đặc trưng và được sử dụng để chẩn đoán sa sút trí tuệ
• Khó khăn trong hoạt động phức tạp.
• Khó khăn trong lập kế hoạch và tổ chức công việc.
• Khó khăn trong việc phối hợp và thực hiện các hoạt động vận động.
• Rối loạn định hướng, ví dụ như lạc lõng, mất phương hướng.
• Thay đổi trong nhân cách.
• Giảm khả năng tư duy, không thể suy luận.
• Mất khả năng thực hiện hành động hoặc có hành vi không thích hợp.
• Hoang tưởng.
• Trở nên kích động.
• Ảo giác.

Khi nào nên khám bệnh?

Hãy đi khám bệnh nếu bạn hoặc người thân cảm thấy có vấn đề về trí nhớ hoặc có các triệu chứng khác của sa sút trí tuệ. Một số bệnh gây sa sút trí tuệ có thể điều trị được, vì vậy việc xác định nguyên nhân của sa sút trí tuệ là rất quan trọng.

Bệnh Alzheimer và một số loại sa sút trí tuệ khác sẽ trở nên xấu đi theo thời gian. Chẩn đoán sớm sẽ cho bạn thời gian để lập kế hoạch cho tương lai trong khi bạn vẫn còn khả năng ra quyết định. Điều trị sa sút trí tuệ phụ thuộc vào từng giai đoạn. Trong giai đoạn đầu, việc điều trị sẽ dễ dàng hơn. Kết hợp với quá trình chăm sóc bệnh nhân sẽ giúp bệnh nhân có cuộc sống tốt hơn. Ngoài ra, các vấn đề về tâm lý xã hội và lối sống tích cực kết nối với xã hội ở độ tuổi trung niên và cao tuổi có thể giúp bảo vệ hoặc làm chậm quá trình sa sút trí tuệ ở người già.

Nguồn: yourbrainmatters.org.au.

Thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ:

Trung tâm Can thiệp mạch máu Bệnh viện Quốc tế City

Số 3, đường 17A, P. Bình Trị Đông B, Quận Bình Tân, TP.HCM.

ĐT: (8428) 6280 3333 – Máy nhánh 8535.

Website: www.cih.com.vn.

Fanpage: https://www.facebook.com/BenhVienQuocTeCity