[Nhiếp ảnh cơ bản] Giới thiệu về Khẩu độ (Aperture)

Chào các bạn, hôm nay tôi sẽ giới thiệu yếu tố cuối cùng trong Tam giác phơi sáng, đó là Khẩu độ (Aperture). Vẫn như các lần trước, bài viết này được lược dịch từ bài viết “Introduction to Aperture in Digital Pictures” của tác giả Darren Rowser, trong serie bài viết dành cho người mới bắt đầu tìm hiểu về Nhiếp ảnh số của trang dPs (hyperlink tham khảo ở cuối bài viết), và bổ sung thêm ý kiến của tôi.

Trước khi giới thiệu về yếu tố thứ 3, cũng là cuối cùng, cho phép tôi nói điều này. Một khi bạn nắm rõ khẩu độ, bạn sẽ làm chủ sự sáng tạo trên chiếc máy ảnh số của mình, và bạn sẽ nhận ra sự thay đổi đó mang lại những hiệu quả về thị giác đến bất ngờ. Điều đó cũng giống như sự khác nhau giữa những bức ảnh một chiều và đa chiều vậy.

Có Thể Bạn Quan Tâm : DPO là gì? Ý nghĩa của chỉ báo DPO trong đầu tư

Vậy, Khẩu độ là gì?

Nói một cách đơn giản nó là độ mở của ống kính (lens). Hình dưới đây sẽ cho bạn hình dung rõ nét về khái niệm này.

4319309136_95d5021ba0 — Các lá khẩu được bố trí để có có thể thay đổi độ mở của ống kính mà vẫn đảm bảo một hình gần tròn cho ánh sáng lọt qua. Chúng ta sẽ không nói về cấu tạo và cơ chế hoạt động của các lá khẩu ở bài này.

Khi bạn ấn nút chụp trên chiếc máy ảnh số của mình, một cái lỗ như ở trên sẽ được mở ra theo một giá trị được ấn định trước đó, sao cho cảm biến máy ảnh có thể nhận được lượng sáng đi qua cái lỗ đó. Cái lỗ này càng rộng, thì ánh sáng đi vào càng nhiều, và ngược lại, nếu càng bé thì ánh sáng đi vào càng ít.

Khẩu độ được đo đếm bởi đơn vị gọi là ‘f-stops’. Hình dưới đây sẽ cho bạn một cái nhìn cảm quan về các giá trị này tương ứng với độ mở của lá khẩu trên lens.

Có Thể Bạn Quan Tâm : Planogram Là Gì? Ứng Dụng Trong Quản Lý Trưng Bày Hàng Hóa

ap2 — f-stop càng lớn, thì lá khẩu càng mở rộng và ngược lại. Trong hình này, còn có một yếu tố liên quan nữa là Depth of Discipline (DOF) mà ta sẽ nhắc ở phần sau của bài.

Như các bạn nhìn thấy ở hình trên, ta có những giá trị của khẩu độ như f/2.8, f/4.0, f/5.6, f/8.0, f/11, f/16, f/22 (bạn có thể đọc là “f 2 chấm tám” cũng được, tôi nghĩ anh em chơi máy ảnh hầu hết đều đọc như vậy). Khi bạn tăng một f-stop, có nghĩa là bạn giảm độ mở của lens xuống một nửa, đồng thời lượng sáng đi vào trên một đơn vị thời gian cũng giảm một nửa. Ở bài giới thiệu về Tốc độ cửa trập, tôi cũng đã nói qua về cách nhớ này. Tiền đề là giữ nguyên ISO, thì nếu bạn tăng yếu tố này một cease và giảm yếu tố kia một cease thì lượng sáng đi vào sẽ không đổi. Nếu bạn có ý định tìm hiểu tại sao lại có các giá trị f/2.8, f/5.6 mà không phải là những con số khác thì có thể tìm hiểu thêm trong bài viết “Pictures and Math” của tác giả Mark D. Martin ở đây.

Có Thể Bạn Quan Tâm : Máy tiện CNC là gì? Tại sao nên trang bị máy tiện CNC?

Một điều mà rất dễ gây nhầm lẫn cho những người mới là khẩu độ lớn thì số f-stop lại bé, và khẩu độ bé thì số f-stop lại lớn. Dĩ nhiên việc này là do cái công thức toán học mà tôi nói ở trên, còn việc bạn nhớ nó thế nào cho dễ thì chỉ có cách là làm nhiều, hoặc ghi ra đâu đó thôi.

24182273589_d0a8c03a14_b — Trong hình mô phỏng này, DOF là vùng Khoảng nét rõ B, trong đó hình người đầu tiên là chủ thể mà máy ảnh sẽ lấy nét (focus) vào.